Articles by වෛද්‍ය නාලක ප්‍රියන්ත

ක්ෂය රෝගය හෙවත් කාසය (Tuberculosis or TB) මයිකොබැක්ටීරියම් ටියුබර්කියුලෝසිස් (Mycobacterium tuberculosis) නැමැති බැක්ටීරියාව නිසා ඇතිවේ. එය වාතය මගින් බෝවන රෝගයක් වන බැවින් පරම්පරාගත රෝගයක් නොවේ. සාමාන්‍යයෙන්, ක්ෂය රෝගය නිසා පෙනහළු වල පටක වලට හානි සිදුවන අතර, සිරුරේ වෙනත් ඕනෑම ස්ථානයකද ක්ෂය රෝගකාරක බැක්ටීරියාව නිසා ආසාදනය වීම සිදුවිය හැක. 2015 වසර වනවිට, ශ්‍රී ලංකාවේ ජනගහනයෙන් 100,000 කට ක්ෂය රෝගීන් 103 බැගින් හමුවන බව සොයාගෙන ඇත. කෙසේ වුවත්, තවමත් හඳුනා නොගත් ක්ෂය රෝගීන් 4000 ක් පමණ අප අතර සිටින බවට ගණනය කර ඇත. 2014 වසර තුළදී, ක්ෂය රෝගය සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමට රෝගීන් 9473 ක් ලියාපදිංචි වී ඇති අතර, ඉන් 7884 ක් හෙවත්…

කහ යනු ශ්‍රී ලාංකීය ගෘහණියන්ට ආහාර පිසීමේදී නැතිවම බැරි සංඝටකයක් ලෙස හැඳින්වුවහොත් එය නිවැරදිය. අප ආහාර පිසගැනීමේදී කහ භාවිතා කරන්නේ ස්වාභාවික වර්ණ කාරකයක්, රස කාරකයක්, සහ සුවඳ කාරකයක් ලෙසය. කෙසේ වෙතත්, මෙම ලිපියෙන් බළාපොරොත්තු වන්නේ ආහාර පිසීමේදී කහ භාවිතා කරන්නේ කෙසේද යන්න පැහැදිලි කිරීමට නොව, කහ වලින් ලැබෙන සෞඛ්‍යමය වාසි කිහිපයක් පිළිබඳව හෙළි කිරීමටය. කහ වල ප්‍රබල ඖෂධීය ගුණ සහිත ජෛව-සක්‍රීය සංඝටක (Bio-active compounds) අඩංගු වේ. කහ වල කර්කියුමිනොයිඩ් (Curcuminoid) කාණ්ඩයට අයත් ඖෂධීය රසායනික සංඝටක අඩංගු වන අතර, එයින් කර්කියුමින් (Curcumin) යනු ප්‍රධානතම සංඝටකයයි. කහ අලයක බරෙන් 3% ක් පමණ ප්‍රමාණයක් කර්කියුමින් අඩංගු වන අතර, එය ප්‍රබල ප්‍රති-ප්‍රදාහ (Anti-inflammatory) ගුණාංග…

ඔබේ බරෙන් කිලෝග්‍රෑම් කිහිපයක් අඩු වුවද, එය ඔබේ සිරුර තුළ සැලකිය යුතු වෙනසක් කිරීමට සමත් වේ. එසේ නම්, ඔබේ බරෙන් 5% ක් අඩු වුනොත් ඔබේ සෞඛ්‍යයට කුමක් සිදුවෙයිද? උදාහරණයක් වශයෙන්, ඔබේ වත්මන් බර කිලෝග්‍රෑම් 80 ක් නම්, එයින් 5% ක් අඩු කරගැනීම සඳහා ඔබ අඩු කරගත යුත්තේ කිලෝග්‍රෑම් 4 ක් පමණි. සැබැවින්ම, ඔබේ බරෙන් 5% ක් අඩු කරගැනීමෙන්, සියළුම ආකාරයේ සෞඛ්‍ය ගැටළු නිරාකරණය කරගැනීමට හැකිවනවා මෙන්ම, ඔබේ සිරුරට පහසුවක් ද දැනෙනු ඇත. කෙසේ වුවත්, බර අඩු කරගැනීමේ වැඩසටහනක් ආරම්භ කිරීමට පෙර ඔබේ වෛද්‍යවරයා සමග සාකච්ඡා කිරීමට අමතක නොකරන්න. සන්ධි ආබාධ සමනය වීම කිලෝග්‍රෑම් 4-5 ක් බර වැඩිවීම වුවද, ඔබේ දණහිස්…

සතියකට දින කිහිපයක් ශක්ති වර්ධන පුහුණුව (Strength training) කිරීම මගින් වුවද ඔබේ සිරුරේ සැලකිය යුතු වෙනස්කම් සිදුවනු දැකිය හැක. එය ඔබගේ මාංශ පේශි සහ අස්ථි ශක්තිමත් කරන අතර, ඔබේ සිරුරේ ඉරියවු නිවැරදි කිරීමට සහ මානසික තත්ත්වය වැඩිදියුණු කිරීමට ද ඉවහල් වේ. එමෙන්ම, ශක්ති වර්ධන පුහුණුව මගින් සිරුරේ පරිවෘත්තීය සීඝ්‍රතාවය (Metabolic rate) වැඩිවන බැවින්, ඔබ විවේකයෙන් පසුවන විටදී වුවද වැඩි අමතර කැලරි ප්‍රමාණයක් දහනය වේ. ශක්ති වර්ධන පුහුණුව මගින් ලැබෙන තවත් වාසියක් ලෙස අනතුරු සිදුවීමට පවතින අවදානම අවම වීම දැක්විය හැක. මෙම ලිපියෙහි සඳහන් කරන වැදගත් ඉඟි අනුගමනය කර, ශක්ති වර්ධන පුහුණුවෙන් උපරිම ඵල නෙලා ගැනීමට හැකියාව ලැබෙනු ඇත. සිරුරේ සෑම…

දරුවාගේ නාසයෙන් ලේ ගැලීම, බොහොමයක් දෙමව්පියන් හා වැඩිහිටියන් කලබලයට මෙන්ම, බියට පත්කරන සිදුවීමකි. කෙසේ වුවත්, නාසයෙන් ලේ ගැලීම දරුවන් අතර සුලබව දක්නට ලැබෙන තත්ත්වයක් වන අතර, එය බොහෝ අවස්ථා වලදී බරපතළ ගැටළුවක් නොවේ. නාසයෙන් ලේ ගැලීම් සිදුවන අවස්ථා බොහොමයක් ඉබේම සමනය වන අතර, ඒ සඳහා ආරක්ෂාකාරී ලෙස නිවසේදීම ප්‍රතිකාර කිරීමට හැකියාව පවතී. නාසයෙන් ලේ ගැලීම් සිදුවන අවස්ථා බොහොමයක් සිදුවන්නේ පරිසරය වියළි වන විට සහ අධික ලෙස සිසිල් වන විටය. දරුවාගේ නාසයෙන් ලේ ගලනවා නම් කුමක් කළ යුතුද? දරුවාට ඉඳගැනීමට සලස්වා දරුවාගේ හිස මදක් ඉදිරියට ඇල කරන්න. දරුවාට හිස පිටුපසට ඇල කරන්න දෙන්න එපා. හිස පිටුපසට ඇල කලහොත්, හුස්ම ගැනීමට අපහසු…

නින්ද යනු අපේ ජීවිතයේ වැදගත් අංගයකි. එය කොතරම් වැදගත් දැයි පවසනවා නම්, නින්ද නොමැතිව ජීවිතයක් පැවතිය නොහැකිය. එමෙන්ම, සුවදායක නින්දක් අපගේ සෞඛ්‍යයට ද ඉතාම වැදගත් වේ. ඔබ ප්‍රමාණවත් ලෙස නිදාගන්නේ නැත්නම්, එය ඔබේ සෞඛ්‍යයට මෙන්ම, එදිනෙදා ජීවිතයට ද අහිතකර ලෙස බලපානු ඇත. සැබවින්ම, ඔබ ප්‍රමාණවත් ලෙස නිදාගන්නේ නැති බව හඳුනාගන්නේ කොහොමද? සමේ ඇතිවන වෙනස්කම් ඔබ ප්‍රමාණවත් ලෙස නිදාගන්නේ නැත්නම්, ඉක්මනින්ම ඒ බව හඟවන අවයවයක් ලෙස ඔබේ සම දැක්විය හැක. ප්‍රමාණවත් ලෙස නින්දක් නොලැබීම සහ සමේ කුරුළෑ හටගැනීම අතර සම්බන්ධයක් පවතින බව පර්යේෂණ කිහිපයකින්ම පෙන්වා දී ඇත. එයට හේතුව ලෙස පර්යේෂකයන් දක්වන්නේ සිරුරේ හොමෝන ක්‍රියාකාරීත්වය පාලනය කිරීම, නින්ද නොයාම නිසා අක්‍රමවත්…

ක්ෂුද්‍ර අංශභාගය (Mini stroke/Transient ischaemic attack/TIA) සමග ඇතිවන රෝග ලක්ෂණ, අංශභාගය හෙවත් ආඝාතය සමග ඇතිවන රෝග ලක්ෂණ වලට සමානය. නමුත්, ක්ෂුද්‍ර අංශභාගයේදී ඇතිවන රෝග ලක්ෂණ පැය 24 ක කාලයක් තුළදී පහව යයි. කෙසේ වුවත්, මෙම තත්ත්වය හටගැනීම, නුදුරු දිනකදී ඇතිවන දරුණු අංශභාගයක් පිළිබඳ අනතුරු හැඟවීමක් බව අමතක නොකළ යුතුය. එම නිසා, ක්ෂුද්‍ර අංශභාග තත්ත්වයක් ඇතිවුවහොත්, හැකි ඉක්මනින් රෝහල්ගත වීමට අවශ්‍ය වන අතර, හදිසි වෛද්‍යමය අවස්ථාවක් (Medical emergency) ලෙස සලකා ප්‍රතිකාර කිරීම කළ යුතුවේ. ක්ෂුද්‍ර අංශභාගය වැළඳුනු සෑම රෝගියෙකුම ඉක්මනින් වෛද්‍යවරයෙකුගේ පරීක්ෂාවට ලක්විය යුතුය. වෛද්‍යවරයෙකුට එවැනි රෝගියෙක් ABCD2 මිනුම (ABCD2 scale) භාවිතයෙන් තක්සේරුවකට ලක් කළ හැකිය. ABCD2 මිනුම යනු කුමක්ද? රෝගියාගේ…

සාමාන්‍යයෙන්, බොහොමයක් කාන්තාවන්ට තම ඔසප් වීම සිදුවීමේදී වැඩිපුර රුධිරය වහනය වීම සහ මද වේදනාවක් හටගැනීම සිදුවන දිනක් හෝ දින කිහිපයක් පවතිනු දැකිය හැක. නමුත්, අධිකව ඔසප් වීම (Menorrhagia) සුලබව හටගන්නා තත්ත්වයක් නොවේ. මෙම අධිකව ඔසප් වීම, ආර්තවරීතය හෙවත් ප්‍රදරය ලෙසද හඳුන්වනු ලැබේ. ඔබටත් මෙම ගැටළුව පවතිනවා නම්, ඇතැම් විට පැයකට වරක් සනීපාරක්ෂක තුවායක් මාරු කිරීමට තරම් රුධිර වහනය අධිකව සිදුවන අවස්ථා ඇති බවට ඔබට අත්දැකීම් තිබිය හැක. ඇතැම් විටෙක, ඔබේ එදිනෙදා කටයුතු වලට බාධා වන තරම් වේදනාවක් ද ඒ සමග ඇතිවිය හැක. ඇතැම් සෞඛ්‍ය තත්ත්ව සහ රෝග හේතුවෙන් අධිකව ඔසප් වීම ඇතිවිය හැකි අතර, අධිකව ඔසප් වීම නිසාද සංකූලතා හටගැනීම…

සුදුලූණු (Garlic) යනු ශ්‍රී ලාංකීය ආහාර වලට නැතිවම බැරි ස්වාභාවික රසකාරකයකි. ඇතැම් විටෙක, සුදුලූණු රසවත් ව්‍යංජනයක් ලෙසද සකස් කරන අවස්ථා දැකිය හැක. සැබැවින්ම, සුදුලූණු ආහාරයට ගැනීමෙන් සෞඛ්‍යමය වාසි ලැබෙනවාද? සුදුලූණු වලින් ලැබෙන සෞඛ්‍යමය වාසි මොනවාදැයි පර්යේෂණාත්මක සාක්ෂි මගින් සරළව පැහැදිලි කිරීම මෙම ලිපියෙහි අරමුණ වේ. කොලෙස්ටරෝල් තැන්පත් වීම නිසා රුධිර වාහිනී සිහින් වීමේ රෝගය atherosclerosis ලෙස හැඳින්වේ. විශේෂයෙන්ම, මෙය ක්‍රමයෙන් වයස්ගත වීමේදී සිදුවනු දැකිය හැක. මෙහිදී, රුධිර වාහිනී බිත්ති වල නම්‍යශීලීතාවය ක්‍රමයෙන් අඩුවන අතර, හෘදයාබාධය (Heart attack) සහ අංශභාගය (Stroke) වැනි දරුණු රෝග හටගැනීමට පවතින අවදානම ද වැඩිවේ. සුදුලූණු වලට atherosclerosis තත්ත්වය ඇතිවීම අඩුකිරීමට හැකියාව පවතින බවට පර්යේෂණාත්මක සාධක පවතී….

ඇතැම් අයට පාද මහතට පිහිටීම ගැටළුවක් වනු දැකිය හැක. සැබැවින්ම, ඔබේ පාද වල මහත අඩුකර ගැනීම සඳහා ඔබ ගන්නා කැලරි ප්‍රමාණය අඩුකර ගත යුතු අතර, දිවිය හොඳින් සක්‍රීයව ගතකිරීමට ද අවශ්‍ය වේ. නමුත්, මේ සඳහා ව්‍යායාම ශාලාවක (Gymnasium) ව්‍යායාම කිරීම හෝ විශේෂිත ව්‍යායාම වැඩසටහනක් අනුගමනය කිරීම අත්‍යාවශ්‍ය කාරණයක් නොවේ. සාමාන්‍යයෙන්, ඇමරිකානු හෘද සංගමය (American Heart Association or AHA) නිර්දේශ කරන්නේ වැඩිහිටියෙක් සතියකට අවම වශයෙන් විනාඩි 150 ක් වත් ඇවිදීම, බයිසිකල් පැදීම වැනි මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ තීව්‍රතාවයකින් යුතු ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් (Moderate-intensity physical activities) කළ යුතු බවයි. නමුත්, ඔබේ බර අඩුකර ගැනීම සඳහා ඉවහල් වන සහ ඔබේ සමස්ථ සෞඛ්‍යය වැඩිදියුණු කරන සරළ ක්‍රියාකාරකම්…

ක්‍රීඩකයෙක් යනු ඕනෑම ආකාරයක ව්‍යායාමයක හෝ ක්‍රීඩාවක දක්ෂ ලෙස නියැලීමට හැකියාව ඇති පුද්ගලයෙකු හැඳින්වීමට යොදන තනි වචනයකි. සාමාන්‍යයෙන්, ක්‍රීඩකයෙක් මනා ශාරීරික යෝග්‍යතාවයකින් යුතු විය යුතු අතර, ශාරීරික යෝග්‍යතාවය (Physical fitness) පවත්වා ගැනීමට සහ එය ක්‍රමයෙන් වැඩිදියුණු කරගැනීමට ද උනන්දුවෙන් කටයුතු කළ යුතුය. සැබැවින්ම, අතිශය තරඟකාරීත්වයක් තිබෙන ක්‍රීඩාවක ඉහළ ප්‍රතිඵල ලබාගැනීමට නම්, මනා ශාරීරික යෝග්‍යතාවයක් තිබිය යුතුමය. ලෝකයේ ඉහළ තලයක සිටින සෑම ක්‍රීඩකයෙකුම ශාරීරික යෝග්‍යතාවයට ඉහළ ප්‍රමුඛතාවයක් ලබාදෙන අතර, ඔවුන් ශාරීරික යෝග්‍යතාවය වැඩිදියුණු කරගැනීමට යොදාගන්නා ව්‍යායාම වැඩසටහන් සඳහා දිනකට පැය කිහිපයක්ම වෙන්කරනු දැකිය හැක. එවැනි පළමු පෙළ ක්‍රීඩකයන් ඇදීම් (Strains) වලට ඔරොත්තු දෙන ආකාරයට සිරුර සකස් කරගැනීම සහ ඉහළ ප්‍රතිඵල ලබාගැනීමට…

මුත්‍රා කරන විට වේදනාවක් ඇතිවීම විවිධ හේතූන් මත සිදුවිය හැක. එවැනි හේතූන් අතර මුත්‍රල පද්ධතියේ ආසාදන (Urinary tract infections or UTIs), ජනනේන්ද්‍රිය ආශ්‍රිත උද්දීපනය වීමක් (Irritation) , තුවාළයක්, හෝ අනතුරක්, හෝ මුත්‍රා ගල් ආදිය පැවතිය හැක. කෙසේ වුවත්, මුත්‍රා කරන විට වේදනාවක් හටගැනීමට ප්‍රධානතම හේතුව වන්නේ මුත්‍රල පද්ධතියේ හටගන්නා ආසාදනයන්ය. සැබැවින්ම, ඔබේ දරුවාට මුත්‍රා කරන විට වේදනාවක් ඇතිවෙනවා නම් ඔබ කුමක් කළ යුතුද? රෝග ලක්ෂණ මුත්‍රා පිටකරන විට දැවිල්ලක් හෝ වේදනාවක් ඇතිවීම. වෙනදාට වඩා වැඩි වාර ගණනක් මුත්‍රා පිටකිරීම. දැඩි ගන්ධයක් සමග, රුධිරය මුසුවූ, හෝ තද පැහැති මුත්‍රා පිටවීම. උණ හෝ වෙව්ලීම හටගැනීම. ආහාර රුචිය අඩුවීම හෝ දරුවාගේ ක්‍රියාකාරීත්වය අඩුවීම….

නිතර මත්පැන් භාවිතයෙන් විෂාදය (Depression), විජලනය මෙන්ම, අධිකව මත්පැන් පානය කිරීම මගින් අක්මාව තුළ සිරෝසිස් තත්ත්වය ඇතිවිය හැක. එමෙන්ම, මත්පැන් මගින් ඇතිවන වෙරිමත, වෙරිමතින් පසුව එන අසනීපමය ස්වභාවය (Hangover), සහ උදරයේ ඇතිවන අපහසුතා ද අමතක කළ නොහැක. කෙසේ වුවත්, මත්පැන් භාවිතයෙන් ඔබ නොසිතන ආකාරයේ සෞඛ්‍ය ගැටළු ද ඇතිවන බව අමතක නොකළ යුතුය. මෙම සෞඛ්‍ය ගැටළු හටගැනීම සඳහා අතිශයින් බීමත් වීමද අත්‍යාවශ්‍ය කාරණයක් නොවේ. සාමාන්‍යයෙන්, ඇල්කොහොල් මගින් සිරුරේ හටගන්නා විෂ රසායන (Toxins) මුළුමනින්ම සිරුරෙන් ඉවත් වීම සඳහා දින 7-10 ක් පමණ ගතවන බව පර්යේෂණ මගින් පෙනීගොස් ඇති කරුණකි. මෙම ලිපියෙන් පැහැදිලි කිරීමට බළාපොරොත්තු වන්නේ මත්පැන් භාවිතයෙන් ඇතිවන එතරම් ප්‍රචලිත නොවන අතුරු…