ජීවිතය

සරළ බසින් පැවසුවහොත්, ආත්ම විශ්වාසය යනු, තමාගේ වටිනාකම සහ හැකියාවන් තමාට දැනෙන ආකාරයයි. ආත්ම විශ්වාසය පහළ වැටෙන විට ඔබේ ජීවිතයේ ක්‍රියාකාරීත්වය, රැකියාව, මිතුදම්, අනෙක් පෞද්ගලික සම්බන්ධතා ආදිය නිතැතින්ම අඩපණවීම සිදුවේ. ඔබ දිවිය පුරාම බිඳවැටුණු ආත්ම විශ්වාසය සමග ගැටෙමින් ජීවත් වූවා විය හැක. නැතහොත්, මෑතකදී සිදුවූ යම් යම් සිදුවීම් නිසා ආත්ම විශ්වාසය බිඳවැටුනා විය හැක. කෙසේ වුවත්, යලි ආත්ම විශ්වාසය ගොඩනංවා ගැනීමට ප්‍රමාද නැත. එසේ නම්, ආත්ම විශ්වාසය වර්ධනය කරගැනීම සඳහා කුමක් කල යුතුද? ඵලදායී යමක් කරන්න. ඔබ සතුව යම් කාර්යයන් ලැයිස්තුවක් තිබෙන මුත්, යම් යම් හේතූන් මත ඒවා ක්‍රියාත්මක නොකර පසෙකට කර තිබෙනවා විය හැක. එසේ නම්, යලි වැඩකිරීම ආරම්භ…

සෑම දෙනෙකුගේම අපේක්ෂාව වන්නේ සෞඛ්‍ය සම්පන්නව දිගුකලක් ජීවත් වීමයි. නමුත්, වර්තමාන සමාජයේ සැලකිය යුතු පිරිසකට සෞඛ්‍ය ගැටළු එකක් හෝ කිහිපයක් පවතී. ඒවායින් සමහරකට, ජීවිත කාලය කෙටි කිරීමට හැකියාව ඇති අතර, ඇතැම් ඒවා ජීවිතයේ ගුණාත්මකභාවයට සැලකිය යුතු හානියක් සිදුකරයි. කෙසේ වුවත්, ජීවන රටාවේ ඇතිකරගන්නා ඇතැම් වෙනස්කම් වලට ඔබේ සෞඛ්‍යය වැඩිදියුණු කිරීමට සහ ඔබේ දිවියේ ගුණාත්මකභාවය වැඩි කිරීමටත් හැකියාව ඇත. සුවැති දිවියක් සඳහා අනුගමනය කලයුතු කරුණු 4 ක් පිළිබඳව මදක් විමසා බලමු.   ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් ශාරීරිකව ක්‍රියාකාරී වීමට අප මැළිකමක් දක්වනවා. සරළ ලෙස පවසනවා නම්, අප බොහෝ දෙනෙක් “ශරීර හොරු” ලෙස හැඳින්විය හැකියි. ශාරීරිකව ක්‍රියාකාරී නොවීම, වත්මන් සමාජයේ පවතින ඉතා බරපතල ගැටළු…

මෙලොව ලැබිය හැකි උතුම්ම ලාභය සුවපත්බව හෙවත් සෞඛ්‍යය ලෙස හැඳින්විය හැක. සුවැති දිවියක් ගතකිරීමට අකමැති අයෙක් මිහිතලය මත සිටීනම්, එය පුදුමයක් වනු නොඅනුමානය. මක්නිසාද, සැවොම සෞඛ්‍ය සම්පන්නව තම ජීවිතය ගතකිරීමට කැමතිය. නමුත්, අපගේ ජීවිතයේ විවිධ කාල වලදී, අපගේ සෞඛ්‍යයට යම් යම් තර්ජණ ඇතිවීම වැළැක්විය නොහැකි වේ. කෙසේවුවත්, යහපත් සෞඛ්‍ය පුරුදු ඇතිකර ගැනීම හා පවත්වා ගැනීම, සහ අයහපත් පුරුදු වලින් වැළකීම මගින්, සුවැති දිවියක් ගතකිරීමට අපට හැකියාව ලැබේ. ඔබේ සෞඛ්‍යය වැඩිදියුණු කරගැනීමට ඉඟි 20 ක් මෙම ලිපිය මගින් පැහැදිළි කෙරේ. කල්තබා ගත් හෝ පරණ වූ ආහාර වෙනුවට, හැකි සෑමවිටම අලුත් සහ නැවුම් ආහාර තෝරාගන්න. වැඩිපුර කොළ පැහැ එළවළු, පළතුරු, කුරුට්ට සහිත…

ශ්‍රී ලංකාවේ වසරකට සිදුවන මරණ සංඛ්‍යාවෙන් වැඩිම ප්‍රමාණයකට දායක වන්නේ බෝනොවන රෝගයි. ඒ වගේම, අපගේ ජීවිත වල ගුණාත්මකභාවය (Quality of life) සැලකිය යුතු ලෙස පහත දමන්නටත් මෙම බෝ නොවන රෝග වලට හැකියාව තිබෙනවා. බෝනොවන රෝග යනු මොනවාද? බෝනොවන රෝග යනු කෙනෙකුගෙන් තවත් කෙනෙකුට පැතිරීම හෙවත් බෝවීම සිදුනොවන රෝගයි. උදාහරණ කිහිපයක් ලෙස හෘදයාබාධය, දියවැඩියාව, අංශභාගය, අධික රුධිර පීඩනය, අධික කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම, පිළිකා, වකුගඩු රෝග, ඇදුම වැනි රෝග දැක්විය හැකියි. ශ්‍රී ලංකාව තුළ වසරකට සිදුවන මරණ සංඛ්‍යාවෙන් වැඩිම ප්‍රමාණයකට දායක වන්නේ හෘදයාබාධ බව ඔබ දන්නවාද? සුවදිවි මධ්‍යස්ථාන (Healthy Lifestyle Center/HLC) හරහා මෙවැනි බෝනොවන රෝග වැළඳීමට ඇති අවදානම අඩු කරගැනීම සඳහා ඔබට සහය…

සුවැති දිවිය යනු මිළ කල නොහැකි දෙයකි. එසේ වුවද, සුවැති දිවියක් ලබාගැනීම සඳහා කිසිදු මුදලක් ගෙවිය යුතු නැත. ඒ සඳහා අවශ්‍ය වන්නේ හොඳ ආහාර ගැනීමේ රටාවක් අනුගමනය කිරීම සහ ජීවිතයේ කුඩා වෙනස්කම් කිහිපයක් ඇතිකර ගැනීම පමණි. සුවැති දිවියක් කරා යන ගමනේදී, ඔබට යම් මුදලක් ඉතිරි කරගැනීමටත් හැකියාව ලැබේ. ඒ ශරීරයට අහිතකර ආහාර බොහොමයක් මිළදී ගැනීමෙන් වැළකීමට හැකිවන නිසා සහ ලෙඩ රෝග වලට වැයකල යුතු මුදල් ප්‍රමාණය අවම වන නිසාය. නමුත්, සුවැති දිවියකින් ඔබට ලැබෙන ප්‍රතිලාභ බොහොමයක් වේ. සුවැති දිවියකට අනුගමනය කලයුතු හොඳ පුරුදු 8 ක් පිළිබඳව මෙම ලිපියෙන් පැහැදිලි කිරීමට බලාපොරොත්තු වේ. (1) ශරීරයේ බර පාලනය කරන්න. අධික බර හෝ…

කෙනෙකුගෙන් තවත් කෙනෙකුට ආසාදනය හෙවත් පැතිරීම සිදුනොවන රෝග බෝනොවන රෝග (Non-communicable disease/NCD) ලෙස හැඳින්වේ. ශ්‍රී ලංකාවේ වසරකට සිදුවන මරණ සංඛ්‍යාවෙන් වැඩිම ප්‍රමාණයකට හේතුව බෝනොවන රෝග ලෙස හැඳින්විය හැක. එයින්, අංක එකේ මාරයා හෙවත් වැඩිම මරණ සංඛ්‍යාවකට දායකත්වය දක්වන්නා හෘදයාබාධ ලෙස හැඳින්විය හැක. එයට අමතරව අංශභාගය, පිළිකා, අධික රුධිර පීඩනය, දියවැඩියාව, අධික කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම වැනි බෝනොවන රෝග ද, සෘජුව හෝ වක්‍රව සැලකියයුතු මරණ සංඛ්‍යාවකට දායකත්වය දක්වති. වාසනාවකට මෙන්, මෙම බෝනොවන රෝග බොහොමයක් ඇතිවීමට ඇති අවදානම සැලකියයුතු ලෙස අඩු කරගැනීමට දිනපතා ක්‍රියාශීලී වීමෙන් හැකියාව ලැබේ.   ක්‍රියාශීලී වීමෙන් අපට ලැබෙන වාසි මොනවාද? හෘදය සහ පෙනහළු ශක්තිමත් හා නිරෝගී වේ. හෘද රෝග, දියවැඩියාව,…

අප සෑම කෙනෙකුටම ජීවත් වනවිට යම් ප්‍රමාණයකට මානසික ආතතිය පවතිනවා. මක්නිසාද, එය එදිනෙදා වැඩ කිරීම සඳහා අවශ්‍ය වන දෙයකි. කෙසේ වුවත්, දිගුකාලීන මානසික ආතතිය නිහඬ මාරයෙක් විය හැකියි. මානසික ආතතිය ඇතිවන අවස්ථා වලදී, අපේ ශරීරයේ ඇති අධිවෘක්ක ග්‍රන්ථි (Adrenal glands) වලින් කෝටිසෝල් (Cortisol) නැමැති ආතති හෝමෝනයක් (Stress hormone) වැඩිපුර ශ්‍රාවය වේ. මෙම ක්‍රියාවලිය රුධිරයේ ඇති කෝටිසෝල් මට්ටම වැඩිකරයි. මානසික ආතතිය මාරාන්තික වන්නේ ඇයි දැයි මදක් විමසා බලමු. කෝටිසෝල් මට්ටම ඉහළ යාම කෙටිකාලීනව පහත සඳහන් වාසි ඇතිකරයි. මොළයේ ඥානය හා සම්බන්ධ ක්‍රියාකාරීත්වය වැඩිවේ. විශේෂයෙන්, කෙටිකාලීන මතකය (Short-term memory) වැඩිදියුණු වේ. කෝටිසෝල් හෝමෝනය ශරීරයේ ඇති බහිස්‍රාවී ද්‍රව්‍ය සහ විෂ රසායන ද්‍රව්‍ය ශරීරයෙන්…

හොඳට නිදාගන්න අපි කවුරුත් කැමතියි. හොඳ නින්දක් ලබාගැනීමෙන් අපට සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවිතයක් ගතකරන්නත් හැකියාව ලැබෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් වැඩිහිටියෙක් දවසකට පැය 6-8 ක් නිදාගත යුතුයි. වැඩිපුර නිදාගැනීම මෙන්ම අඩුවෙන් නිදාගැනීමත් ඔබගේ ජීවිත කාලය කෙටි කරන්න සමත් වෙනවා. ප්‍රමාණවත් අයුරින් නිදාගැනීමෙන් ඇතිවන වාසි මොනවාද යන්න පැහැදිලි කරන්නයි අපි සූදානම් වෙන්නේ. ඔබගේ මොළය දහවල් කාලයේදී ගොඩක් වෙහෙසෙනවා. එය විවේක ගන්නේ ඔබ නින්දෙහි පසුවන විටයි. මෙම විවේක ගැනීමෙන් ඔබේ මානසික ආතතිය (Stress), අනිසි බිය (Anxiety), විෂාදය (Depression) , සහ නොරුස්සනා බව ආදී මනෝභාවයන් අඩු වෙනවා. හොඳ නින්දක් ලැබූ පසු, ඔබට ඊලඟ දිනයෙහි අවදිවන විට නැවුම් බවක් දැනෙනවා. එය දෛනික ක්‍රියාකාරකම් සාර්ථක කරගැනීමට ගොඩක් වැදගත්. හොඳ…

මානසික ආතතිය යනු මිනිසාට ඇතිවන ස්වභාවික හැඟීමකි. ඔබ මානසික පීඩනයක් යටතේ හෝ චිත්තාවේගයකින් කටයුතු කරන විට, මානසික ආතතිය ඇතිවේ. එමෙන්ම, ඔබ දෛනික කටයුතු කරගෙන යාමේදීත්, ඔබට මානසික ආතතිය මදක් දැනෙනට පුලුවන්. එය ඔබගේ ජීවිතයේ සාර්ථකත්වය කෙරෙහි බලපායි. මක්නිසාද, එය ඔබට දෛනික කටයුතු ක්‍රියාශීලීව කිරීමට උනන්දුව ඇතිකරයි. නමුත්, ඔබ අධික මානසික ආතතියක් යටතේ කටයුතු කරයි නම්, එය ගැටළුවක් බවට පත්විය හැක. මානසික ආතතිය දරාගැනීමට ඇති හැකියාව පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට වෙනස් වේ. එමෙන්ම, මානසික ආතතියට ඔබගේ සිතුවිලි වලට, සිතීමට, සහ ක්‍රියාකාරකම් වලට බලපෑම් කිරීමට හැකියාව ඇත. මානසික ආතතියේ රෝග ලක්ෂණ නොරුස්සනා සුලු බව අනිසි බිය (Anxiety) මනෝභාවය (Mood) පහත වැටීම ආත්ම අභිමානය පහත…

ශ්‍රී ලංකාව තුළ වසරකට සිදුවන මරණ සංඛ්‍යාවෙන් වැඩිම ප්‍රමාණයකට අයිතිවාසිකම් කියන්නා හෘදයාබාධ (Heart attacks) ලෙස හැඳින්විය හැක. එසේ නම්, අංක එකේ මාරයා ලෙස හෘදයාබාධ හැඳින්වීමේ වරදක් නැති තරම්. මානසික ආතතිය හෘදයාබාධ ඇතිවීමේ අවදානම ඉහළ දමන බව ඔබ දන්නවාද? නමුත්, මානසික ආතතිය හෘදයාබාධ ඇතිවීමේ අවදානම වැඩි කරන්නේ කෙසේද යන්නට වඩාත්ම ගැලපෙන පිළිතුරක් දෙන්නට පර්යේෂකයන්ට තවම හැකිවී නැහැ. එක් පර්යේෂණයකට අනුව, සාමාන්‍ය දිවි පෙවෙතක් ගතකරන අයට වඩා, මානසික පීඩනයකින් යුතුව දිවි ගෙවන පුද්ගලයන්ට, හෘදයාබාධ වැළඳීමට 23% ක වැඩි ඉඩකඩක් තිබෙන බව සොයාගෙන තිබෙනවා. මෙම පර්යේෂණයට යුරෝපයේ රටවල් 7 කින්, පුද්ගලයන් 200,000 ක් යොදාගෙන ඇත. මානසික ආතතියකින් යුතුව රැකියාවේ නියැලීම, පළමු හදවත් රෝගය…

වැඩි වියදමක් නොකර හෝ වියදමක් නැතිවම හෝ කරන්න පුලුවන් සරල වෙනස්කම් කිහිපයක් ඔබේ ජීවිතය තුළ සිදුකිරීමෙන් දිගුකලක් සෞඛ්‍ය සම්පන්නව ජීවත්වෙන්න ඔබටත් හැකියාව තිබෙනවා. එම වෙනස්කම් එතරම් සංකීර්ණ ඒවා නෙවෙයි. හොඳින් නිදාගන්න. සාමාන්‍යයෙන්, සෞඛ්‍ය සම්පන්නව ජීවත් වීම සඳහා දිනකට වැඩිහිටි අයෙක් පැය 6 ත්, 8ත් අතර ප්‍රමාණයක් නිදාගැනීම අවශ්‍යයි. ප්‍රමාණවත් තරම් නින්දක් නොලැබීම එනම් දිනකට පැය 6 කට වඩා අඩුවෙන් නිදාගැනීම අංශභාගය (Stroke) වැළඳීමට ඇති අවදානම වැඩි කරනවා. දිනකට පැය 8 කට වඩා නිදාගැනීමත්, හෘදයාබාධ (Heart attacks), හෘද අකර්මන්‍යතාවය (Heart failure), සහ අංශභාගය වැළඳීමට ඇති අවදානම වැඩි කිරීමට සමත් වෙනවා. ඔබ දිනපතා ප්‍රමාණවත් අයුරින් නිදාගන්නේ නම්, ඔබගේ මානසික ආතතිය, බිය, නොසන්සුන්…

ඔබ දන්නවාද? ඔබ විවාහක අයෙක් නම්, ඔබේ හදවත අවිවාහක අයෙකුගේ හදවතට වඩා සෞඛ්‍ය සම්පන්නයි. ඔබ විවාහක කාන්තාවක් නම්, ඔබේ හදවත වඩාත් සෞඛ්‍ය සම්පන්න වෙනවා. මෙසේ වෙන්නේ ඇයි? ෆින්ලන්තයේ ටර්කු විශ්ව විද්‍යාල රෝහලේ (The Turku University Hospital in Finland) පර්යේෂකයන් කණ්ඩායමක් වසර 1993 සහ 2002 අතර කාලයේදී පර්යේෂණයක් පවත්වා තිබෙනවා. එහි මූලිකත්වය ගෙන තිබෙන්නේ වෛද්‍ය ඒනෝ ලැමින්ටෝස්ටා (Dr. Aino Lammintausta). ඔවුන් හෘදයාබාධ වැළඳුනු රෝගීන් 15,300 ක ගෙන් තොරතුරු රැස් කරගෙන තිබෙනවා. එම රෝගීන් අතරින් 7,700 ක් පමණ හෘදයාබාධය වැළඳී දින 28 ක් තුළ මිය ගිහින්. ඔවුන් සොයාගත් තොරතුරු විශ්මය ජනකයි. විවාහක පිරිමි අයට වඩා, අවිවාහක පිරිමි අයට හෘදයාබාධ වැළඳීමට 58-66% ක…

අප බොහොමයකගේ ජීවිත සංකීර්ණ වෙලා. එයට හේතුව අප සැමවිටම සරල බවින් ඈත්වීමට නැඹුරුතාවයක් දැක්වීමයි. කෙසේ වෙතත්, සංකීර්ණ ජීවිතයක් සෞඛ්‍ය සම්පන්න වෙන්නේ නැහැ. අපගේ ජීවිත සරල කරගන්නේ කොහොමද? සරල ලෙස ජීවත්වන්නේ කෙසේද? මෙම ලිපියෙන් සරල ජීවිතයකට අත්වැලක් වෙන්නයි අපි සූදානම් වෙන්නේ. ඔබේ හැකියාවන් අඳුරගන්න. ඔබට සාර්ථක කරගැනීමට හැකි තාත්වික ඉලක්ක පමණක් ඇතිකරගන්න. ඔබගේ ඊලඟ දිනය සඳහා නිසි සැලසුමක් සාදාගන්න. එහි ඔබ විසින් කලයුතු කාර්යයන් ලැයිස්තුවක් සාදාගන්න. නමුත්, ඔබගේ සම්පූර්ණ දවසම කාර්යයන් වලින් පුරවාගන්න එපා. අදාළ දිනය තුල කිරීමට හැකි අයුරින් කලයුතු කාර්යයන් සැලසුම් කරගන්න. ඔබගේ කාර්යයන් කිරීමට පෙර, ඒවා අධ්‍යයනය කිරීම වැදගත් වේ. සැමවිටම අදාළ කාර්යය කිරීමට හැකි සරල ක්‍රම ගැන…